Кешегі күннің бүгінгі тарих екені белгілі. Міне, ҚР Конституциясы қабылданып, қолданысқа енгеніне тура 25 жыл толыпты. Мерейлі мереке қарсаңында ҚХА мүшелері ізгі тілегін жеткізді.

Қазақстан Республикасының Конституция күні жақындап қалды. Бүгінгі таңда Конституцияда бекітілген демократиялық институттар және адам мен азаматтың құқықтары толықтай қамтамасыз етілді деп айта алмаймыз. Осыған қарамастан, Қазақстан Республикасы жиырма бес жылдық тәуелсіз даму барысында көптеген жетістіктерге жетті - нарықтық экономиканың негізі құрылды, өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығы дамуда, мемлекеттік органдардың біршама жаңартылған жүйесі жұмыс істеп жатыр, көппартиялық жүйені құру және демократиялық институттарды қамтамасыз ету бойынша белгілі қадамдары ол бар.

Біздің еліміз ТМД және Шығыс Еуропа арасында экономикасын дамытудың көптеген бағыттары бойынша көшбасшылардың қатарына кіретіндігімен, елде тартымды инвестициялық ахуалдың жақсаруымен ерекшеленеді, сондай-ақ әртүрлі діндерді уағыздайтын елде жүзден астам ұлттар мен ұлыстардың тыныштығы сақталуда. Мұның бәрі - Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың айқындалған саясатының нәтижесі, сонымен қатар халқымыздың өз мемлекетін, экономикасын және қоғамын қалпына келтіруге белсенді қатысуында.

Демократиялық мемлекет пен қоғам бірден қалыптаспайды, бұл үшін бір емес бірнеше ұрпақтың еңбегі қажет, менталитетімізде және жалпыадамзаттық құндылықтарға деген көзқарасымызда көп нәрсені өзгерту керек, өмірдегі жағымсыз құбылыстарды түбірімен жою қажет.

Әрқайсымыз осы жағымсыз көріністерге қарсы тұра білуіміз керек, қиын өмірлік жағдайлардан оңай жол іздемей, ар-ұжданымыз бен заңға жүгінуіміз керек. Әрине, адал және принципті болу қиын, бірақ біз бұған ұмтылуымыз керек, өйткені біздің құқықтарымыз бен бостандықтарымыз бізге Конституция мен еліміздің Негізгі Заңымен берілген.

Мүмкін біреу мені осы айтулы сөздер үшін айыптайтын шығар, бірақ мен заң талаптары мен жалпыға танылған этикалық стандарттарды бұзғаннан гөрі адал және құрметті адам болу оңай деп санаймын.

Біздің халқымыз Конституция күні қарсаңында қол жеткізілген жетістіктермен мақтана алады. Елімізде мемлекеттілікті, демократиялық институттарды, нарықты, әлеуметтік-бағытталған экономиканы дамытуға, құруға, бейбітшілік пен тыныштыққа бағытталған азаматтық қоғам құрудың барлық алғышарттары жасалды.

Мемлекеттік құрылыс процесі үздіксіз, ол мемлекет болғанға дейін жалғасады. Мүмкін өмір бізден кейбір түзетулерді, соның ішінде конституциялық өзгерістерді талап етуі мүмкін. Бірақ бір нәрсе нақты айқын - соңғы бес жылдағы қолданыстағы Қазақстан Республикасы Конституциясының негізінде оның дәйектілігі мен тиімділігі дәлелденді, оның негізгі ережелері осы күнге дейін өзекті болып табылады.

Еліміздің Негізгі Заңы біздің алдымызда биік мақсаттарға - әлемдік қоғамдастыққа интеграцияланған тәуелсіз, экономикалық тұрғыдан дамыған мемлекет құру, оның азаматтарының гүлденген және лайықты өмір сүруін қамтамасыз ететін негізгі құжат болып қала бермек.

Демократиялық қоғамның биік мұраттарына ұмтылу, ежелгі қазақ жерін мекендеген халықтар арасындағы өзара сыйластық пен достық, мәдениеттердің енуі, мемлекеттік органдардың үйлесімді жүйесі - осының бәрі Негізгі Заңда нақты көрініс тапты.

Конституция күнін мемлекет өміріндегі маңызды оқиға ретінде қабылдауы керек деп санаймын. Қолданыстағы Конституция әр адамның өміріне үлкен әсер етеді, өйткені ол оның құқықтары мен міндеттері жүйесін, оларды жүзеге асырудың кепілдіктерін бекітеді.

Конституция - қоғам мен мемлекеттің негізгі заңы, олардың дамуының негізгі мақсаттары мен қағидаларын, экономиканы, әлеуметтік және рухани өмірді ұйымдастырудың негіздерін, мемлекеттік механизмнің жұмыс істеу негіздерін белгілейді.

Динара Нұралиева, Жамбыл облыстық «Вынхуа» дүнгендер

этномәдени бірлестігінің мүшесі, облыстық ҚХА Аналар кеңесінің өкілі

- Иә, расымен де өткен күндеріміздің тарих беттерін парақтап көрер болсақ, ата-бабаларымыздың бойындағы қалыптасқан даналығымен, бүгінгі күніміздің біте қайнасып рухани жаңғырып, жылдар бойғы қанымызбен бірге дарыған ұлттық қасиеттерімізді келешек жастарымыз қадірлеп, құрметтейтін құндылығымыз, ол біздің - Ата заңымыз болып табылады.

Ата заңымыз тек қоғам үшін емес, әрбір Қазақстан халқының өз отбасы және балалары үшін де өте маңызды. Осы қағидаға сәйкес мен балаларыма, оқушыларыма да өз міндеттері мен құқықтарын біле отырып, Отанымызды, тарихи құндылықтарымызды құрметтей білуге тәрбиелеймін.

Міне, осыдан тура 25 жыл бұрын Республикамызда ерекше оқиға орын алып, Қазақстан халқы бүкілхалықтық референдумда өзінің басты құжаты Конституциясын қабылдады. Әрине, бұл күн мемлекетіміз үшін мерейлі мереке, маңызды дата болып табылады. Осы жылдар ішінде елімізде тың бастамалар жүзеге асып, төрткүл дүниеге танымал өркениетті елдер қатарына қосылдық. Бұның барлығы да егемендігіміз бен Ата заңымызға тікелей байланысты. Сонымен бірге Қазақстан - көп ұлтты мемлекет. Биыл елімізде Ұлы Абайдың 175 жылдығы, Әбу Насыр әл-Фарабидің 1150 жылдығы Қазақстан халқы Ассамблеясы мен ел Конституциясының 25 жылдығы аталып өтуде. Рухани құндылықтарымызды, мәдениетімізді, тарихымызды, ғылымымызды жас ұрпаққа дәріптеп, онлайн түрде келелі шаралар өткізіліп, тың идеялар мен жақсы жетістіктерге жол ашуда.

Құрметті қазақстандықтар! Баршаңызды Конституция күнімен құттықтаймын. Еліміз аман, жұртымыз тыныш болсын! Отбастарыңызға амандық, дендеріңізге саулық тілеймін. Ана тіліміздің абыройы асқақтап, болашағымыз жарқын болсын!

Ақмарал Талпақова,
Маңғыстау облысы Бейнеу ауданы
Сарға ауылдық Аналар кеңесінің мүшесі

Қазақстанның бүгінгі жетістіктері 1995 жылы 30 тамызда республикалық референдумда қабылданған Конституциямен тығыз байланысты. Қолданыстағы Конституция - бұл біздің негізгі заңымыз, ол қазақстандық қоғамның даму заңдылықтарының ең жоғары заңдық көрінісі болып табылады. Қазақстан Республикасының Конституциясы адам мен азаматтың жалпыға бірдей құқықтары мен бостандықтарына, еркін сайлауға, мемлекеттік биліктің бірлігі және билікті үш тармаққа бөлу қағидаттарын жүзеге асыруға, жергілікті мемлекеттік басқару және өзін-өзі басқару жүйесінің жұмыс істеуіне кепілдік береді.

Конституцияның прогрессивтілігі, ең алдымен, оның кіріспесінде көрсетілген құндылықтарда жатыр. Бостандық, теңдік пен келісім мұраттары, әлемдік қоғамдастықтан лайықты орын алуға ұмтылу, қазіргі және болашақ ұрпақ алдындағы жауапкершілік - бұл Конституциямен көрсетілген біздің республиканың басты идеологиялық қағидалары. Негізгі заңда біртұтас ұлт қоғамы мен мемлекет тіршілігінің негізгі моральдық негіздері бар. Ол Қазақстан Республикасының барлық нормативтік құқықтық актілерінің иерархиясында ең жоғары деңгейге ие, сондықтан біздің елдегі барлық заңдар мен кез-келген заңға тәуелді актілер Қазақстан Конституциясына қайшы келмеуі керек. Республика Конституциясына сәйкес мемлекеттік биліктің бірден-бір қайнар көзі - Қазақстан халқы.

Еліміз бүкіл әлемге 100-ден астам ұлт өкілдерінің достық қарым-қатынасын берік ұстану арқылы үлгі болып отыр. Әрбір Қазақстан азаматының өмірі - біздің республикамыздың тарихының кішігірім бөлшегі, бұл жаңарып жатқан қоғамдағы адамдардың психологиясын сипаттайтын қағидаларға негізделген ұлттық келісімді растау, ұлттық және халықаралық мүдделердің үйлесімі болып табылады.

Біз үшін Конституция күні мерекесі - бұл Қазақстанның демократиялық таңдауының тарихи дұрыстығының және мемлекеттік механизмдерді жетілдіруге барлық қазақстандықтардың қатысуының маңыздылығының тағы бір расталуы.

Негізгі заң біздің басты бағытымыз бен өмірлік жолымызды айқындайды. Ең алдымен бұл біздің еліміздің тұтастығын айшықтай түсері анық. Сондықтан әрбір Қазақстан азаматы біздің Ата Заңымызды құрметтеуге міндетті.

Айваз Османов,

Жамбыл облысы Меркі аудандық

«Ахыска» түрік этномәдени бірлестігінің төрағасы

Кейін қарай