23 қыркүйек — Қырғыз Республикасының мемлекеттік тілі күні.

Бұл күнді қырғыз елінде жыл сайын 23 қыркүйек күні 1989 жылы Қырғыз КСР Жоғарғы кеңесінің «Қырғыз КСР-інің мемлекеттік тілі туралы» Заңды қабылдауының құрметіне атап өтеді. Құжатта:

«Қырғыз КСР-да республикада тұратын басқа ұлттардың тілдерін еркін дамыту қамтамасыз етіледі. Қырғыз КСР-да әрбір азаматтың қарым-қатынас тілін еркін таңдауға құқығы бар» делінген.

«Қырғыз КСР мемлекеттік тілі туралы» Заңның қабылдануы қырғыз тілінің одан әрі дамуына үлкен үлес қосты, қырғыз халқының ұлттық сана-сезімінің көтерілуіне, мемлекеттік тілдің беделін арттыруға ықпал етті. Қырғыз тілі-қырғыз — қыпшақ кіші тобының тілі, басқа анықтамасы бойынша түркі тілдерінің шығыс хунн тармағы.

Қырғыз тілінің тарихында үш кезең бар: ежелгі қырғыз (8-9 ғасыр), орта қырғыз (10-15 ғасыр) және жаңа қырғыз (15 ғасырдан бастап). Соңғы кезеңнің ішінде: қырғыз тайпалары Қырғызстанның оңтүстігінде өзара тығыз қарым-қатынаста болғанда 15-тен 18-ші ғасырдың ортасына дейін; 18 ғасырдың ортасынан бастап Ұлы Октябрь революциясына дейін диалектикалық алшақтық тереңдей түсті; Кеңес, ұлт біріктіру кезінде бірыңғай ұлттық қырғыз тілі пайда болады; посткеңестік кезеңде, ұлттық үрдісте ұлттық тіл жылдам дамиды.

Қырғыз тілі терең және бай халықтық-поэтикалық дәстүрлерге ие, оның тарихы жергілікті ежелгі түрік және ежелгі қырңыз руникасымен және түркілердің Шығыс Түрік нұсқасының жазба ескерткіштерімен байланысты. 840 жылы Енисей қырғыздарының Ұйғыр қағанатының жеңісімен қырғыз эпосының көлемі бойынша орасан зор «Манас» жырының қалыптасуымен байланыстырады, оны толық орындау үшін 6 ай қажет етеді. Эпостың бас кейіпкерінің аты Талас өзеніндегі Манас кесенесімен (14 ғасыр) байланысты.

Ресми деректер бойынша қазіргі уақытта Қазақстанда 65 мыңға жуық қырғыз ұлты өмір сүріп жатыр.

Астанада 2007 жылы «Қырғызстан-Астана» қырғыз этномәдени бірлестігі құрылып, Қостанай, Қызылорда, Маңғыстау, Павлодар, СҚО, Түркістан облыстарында және Алматы қаласында филиалын ашқан. Астана қаласында жексенбілік мектеп жұмыс істейді.

Қазақстан Республикасы мен Қырғыз Республикасы арасындағы дипломатиялық қарым-қатынас 1992 жылғы 15 қазанда орнатылды.

Тұрақты түрде екі ел арасында көптеген шаралар өткізіліп тұрады.

Нұргүл Шатекова

Материалды көшіріп жариялау үшін редакцияның немесе автордың жазбаша, ауызша рұқсаты қажет және Қазақстан халқы Ассамблеясы порталына гиперсілтеме берілуі тиіс. Авторлық құқық сақталмаған жағдайда ҚР Авторлық құқық және сабақтас құқықтар туралы заңымен қорғалады. Авторизация бойынша assemblykz.2016@gmail.com мекен-жайына хабарласыңыз.

Дата события ассамблеи: 23.09.2018

Кейін қарай