
384
Абдуллин Муслим Мукимович
Өмір жылдары: (1916 – 1996 жж.)
Кеңестік және қазақстандық көрнекті әнші (лирикалық тенор). Қазақ КСР халық әртісі. Ришат Абдуллиннің егіз сыңары.
1939 жылы А.И. Вишневский атындағы Мәскеу консерваториясындағы қазақ студиясын бітірді. Сол жылдан 1970 жылға дейін ол Қазақ опера және балет театрының солисі болды. Классикалық ұлттық, орыс және батыс еуропалық операларында партияларды орындады. Қазақтың халық әндерінің және шетелдік композиторлардың шығармаларының орындаушысы.
Ришат пен Мүсілім тек танымал әртістер ғана емес, нағыз жұлдыздар әрі стильді қалыптастырушылар болды. Пәтерлерінің балкондарының астына пір тұтушылар жиі жиналатын.
Әйгілі әнші Әлібек Дінішев Ришат пен Мүсілімнің жиені Абдуллиндердің жұмысын басқаларға қарағанда жақсы бағалады: «Ағайынды Абдуллиндер - халықтың сүйіктілері. Олардың дауыстарының өзіндік тембрі болды, бірегейлігі болды, сонымен бірге олардың бірге ән айтуында баритон мен тенорға ортақ бір сырлы нәрсе жасырылды: бұл олардың дауыстарына ерекше сүйкімділік берді ... Олар тыңдаушыға туындының мәні мен оның ең жоғары мазмұнын жеткізе білді. Олар әнге жан бітіретін, онсыз керемет вокалдық шеберлік, виртуоздық шеберлік, сондай-ақ мінсіз таңдалған репертуар да –бәрі бос болар еді».
Өміріндегі Қазақстанмен, қазақ халқымен байланысты бірегей оқиғалары
Мүсілім Абдуллин қазақ, орыс және батыс еуропалық операларында сахналық шығармаларды орындады Ол сахнада лирикалық кейіпкерлердің образдарын сомдады: Төлеген, Қайрақбай, Балпан, Арыстан («Қыз-Жібек», «Жалбыр», «Ер-Тарғын» және Е.Г. Брусиловскийдің «Айман — Шолпан» туындысы). Ленский (П.И.Чайковский, «Евгений Онегин»), Серік (М.Төлебаевтың «Біржан мен Сара» туындысы), Зілқара (Е.Г. Брусиловский мен М.Төлебаевтың «Амангелді» туындысы), «Дударай» (Е.Г. Брусиловский, «Гвардия, алға!»), Тұяқбай (Е.Рахмадиевтың «Қамарсұлу» туындысы), Әзім («Абай» А. Жұбанов пен Л. Хамиди), Жек (Жигановтың «Алтыншаш»), Лю-Чунь (Кужамьяровтың «Назугум») және т.б.
Сонымен қатар, 1936 жылы Мәскеудегі қазақ әдебиеті мен өнері онкүндігіне қатысты. Қазақтың халық әндерінің және шетелдік композиторлардың шығармаларының орындаушысы атанды.
Қазақтың халық әндерінің және шетелдік композиторлардың шығармаларының орындаушысы атанды.
Шығармашылық мұрасы
1965 жылдан бастап, жиырма жылдан астам уақыт бойы Мүсілім Мүкімұлы Қазақконцерттің көркемдік жетекшісі болды. Ағайындылар Мәскеуден келген сәттен бастап концерттер бере бастады. Абдуллиндер бірге және бөлек бір жарым мыңнан астам концерт берді. Олар қазақ өнерінде алғаш рет орыс романсын орындады. Ағайынды Абдуллиндер - қазақ әндерін дуэт бойынша алғашқы орындаушылары. Абдуллиндердің орындауындағы үш жүзден астам туынды Қазақ радиосы, Мәскеу және Қазақ дыбыс жазу үйлері арқылы жарық көрді. Абдуллиндер республикамызда алғашқылардың бірі болып қазақ тыңдаушыларына орыс және шетел классиктерінің музыкалық туындыларын қазақ тілінде жеткізді.
Сахнадағы өнер жолын таңдаған адамдар нағыз жұлдызға айналады. Бұл үрдісті келесі атақты үш есімнен анық байқауға болады: Әлібек Дінішев (әпкесі Камиланың ұлы), Карина Абдуллина (Ришаттың немересі) және Сағынай Абдуллин (Мүсілімнің ұлы).
• 1947 - Қазақ КСР халық әртісі
• 1959 ж. - Еңбек Қызыл Ту ордені
• 1986 ж. - «Құрмет белгісі» ордені
1. Абдуллин М.М.// Музыкальная энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия, Советский композитор. Под ред. Ю.В.Келдыша. 1973—1982.
2. Абдуллин Р. Как я работал над созданием образа Абая в опере «Абай»: кн. Возрождение песни. - 1958.
3. Жақанов И. Рассказы о музыке. Ария Абая: кн. Вальс любви.
4. Евдокименко К. В нашей семье всем везет в любви. //Время, 13 апреля 2016.
5. Есембаева З.Т. Опера в жизни певцов Абдуллиных. //Сборник материалов Республиканской научно-практической конференции «Музыкальное образование в современном мире», посвященной 100-летнему юбилею народных артистов братьев Абдуллиных. Усть-Каменогорск, 2016 с.157-163
6. Кузембаева С. Этапы творческих свершений: кн. Воспеть прекрасное. - 1982.
7. Мацкевич О. Самые светлые ночи. Братья. - Алма-Ата. - 2003.
8. Мекишев Б., Бисенова Г. Кн. Казахский государственный академический театр оперы и балета имени Абая.
9. Mессман В. Артисты национальной оперной сцены: кн. Возрождение песни. А.-А., 1958, с. 352-55.
10. Театральная энциклопедия. Том 1. /Глав. ред. С.С.Мокульский - М.: Советская энциклопедия, 1961. - 1214 стр.
11. Хамиди Л.A., Хамиди Р.Л., Жизнь в искусстве, А.-А., 1967.
• 2016 жылғы 3 наурызда аты аңызға айналған қазақстандық әншілер, ағайынды Абдуллиндердің туғанына жүз жыл толды.
• 2016 жылы әншілердің туған жері Өскеменде ағайынды Абдуллиндердің 100 жылдық мерейтойына арналған «Қазіргі заманғы әлемдегі музыкалық білім» атты республикалық ғылыми-практикалық конференция өтті.
• 2002 жылы Шығыс Қазақстан өнер колледжіне ағайынды Абдуллиндер есімі берілді. Мектеп қабырғасында Республикалық Абдуллиндер атындағы вокалистер байқауы өткізіліп, еске алу кеші, стипендия белгіленеді, мемориалдық мұражай өз жұмысын бастады.
• Алматыда ағайындылардың құрметіне көше атауы берілді.