Санкт-Петербургте кедей шенеуніктің отбасында дүниеге келген. Санкт-Петербург университетінің физика-математика факультетінің студенті болып жүргенде тамаша әдеби ортада жүрген
. Өзінің кең эрудициясымен, шешендігімен және мінезінің беріктігімен Михаэлис университетіндегі әріптестерінің арасында ерекше көзге түсті. 1861 жылы күзде студенттердің наразылығына қатысқаны үшін оны тұтқындады және жер аударды. Алдымен Петрозаводскіге, содан кейін Тобольск губерниясының Тара қаласына жер аударылды. Ал 1869 жылы анасының өтініші бойынша ол Семейге ауыстырылды.

Б

атыс Сібір генерал-губернаторының рұқсатымен Михаэлис Семей облыстық үкіметі экономикалық бөлімінің кеңсе қызметкерінің көмекшісі, кейін арнайы тапсырмалар бойынша кіші шенеунік болып қабылданды. Михаэлис табиғатты зерттеуші ретінде Алтайдағы мұздықтарды зерттей бастады. 1871-72 жж. ол Мұзтау жотасы аймағына екі рет экскурсия жасады. 1879 және 1880 жылдары Э.П. Михаэлис Ертістің жоғарғы ағысының кеме қатынасына жарамдылығы туралы сұрақтарды анықтау үшін Ертіспен жүзіп келді.

Евгений Петрович «Семей аймақтық хабаршысының» редакторы ретінде демократиялық журналистика дәстүрлерін ұстана отырып, орыс-қазақ достық қатынастарын нығайтуға үлес қосуды өзінің міндеті деп санады.

1878 жылы Семей облыстық статистикалық комитеті құрылғанда, Михаэлис оның бірінші хатшысы болды. Өлкенің экономикасы мен мәдениетін терең зерттеген ол Семей облысының жағдайы туралы есептер мен оларға статистикалық өтініштер дайындауға белсенді қатысты.

1886 жылы Е.П. Михаэлистің ұсынысы бойынша Абай Құнанбаев Семей облыстық статистика комитетінің мүшесі болды. Абай мен Михаэлистің достығы ұлы ақынның да, жер аударылған революционер-демократтың да өміріндегі маңызды оқиға болды. Бірнеше жыл бойы Е.П. Михаэлис Семейде өмір сүрді, Абай оны қыста күн сайын көріп тұрды. Өмірінің соңғы күндеріне дейін ұлы ақын өзінің досы мен ұстазы туралы ризашылықпен және әсерлі сүйіспеншілікпен айтатын. «Абай жолы» романында Михаэлис Михайлов тегімен кездеседі.

Семейде 13 жыл тұрған Е.П. Михаэлис өзінің тұрақты тұрғылықты жері ретінде әрі тыныш, әрі шағын Өскеменді таңдады. Бірақ Семейде де, Өскеменде де Е.П. Михаэлис өзінің білімі мен біліктілігін ең бай жерді зерттеуге бағыттай отырып, өзінің тынымсыз қызметін ешқашан тоқтатпады.

Евгений Петрович ғылыми зерттеулермен айналысып, сонымен бірге қалалық мәселелерге белсенді қатысты. Өскемен қалалық думасының құрамында отыз жыл бойы болған Е.П. Михаэлис басқа саяси жер аударылғандармен бірге қаланы көркейтуге және оның мәдени дамуына көп еңбек сіңірді. Өскеменнің саяси жер аударылыстары қалада халықтық білім беру мен денсаулық сақтауды дамытуға ерекше үлес қосты. Олардың бастамасымен 1896 жылы қалада кітапхана ашылды, қалалық баққа ағаш отырғызу басталды, шіркеу-приход мектебі (1897), бастауыш мектеп (1912), Мариин мектебі (1901), әйелдер гимназиясы (1914), Халық үйі (1902) салынды.

Е.П. Михаэлис тыңғылықты, ерекше және сан қырлы тұлға болатын.

Негізгі ғылыми еңбектері

Ол Семей мен Зайсан көлі арасындағы Ертіс ағысының штурман картасын құрастыру үшін көптеген материалдар жинады. Евгений Петрович Ертісті кемемен жүзуге жарамды деп таныды.

Зерттеуші және ғалым ретіндегі оның қажымас қайратымен білімнің барлық салалары қамтылған. Ол Семей аймағының гидрографиясымен, Алтай тауларын геоморфологиялық зерттеумен, минералды отын мен кен орындарын табу мәселелерімен, конхиология және ұтымды ара шаруашылығы мәселелерімен айналысқан.

1. Бейсенбаева С. Друг поэта - Евгений Михаэлис // Каз. правда. -1994. - 8 сент.

2. Федорова Р. Исследователь нашего края // Рудный Алтай. - 1971. - 25 сент.

3. Черных С.Е. С берегов Иртыша. - Алма-Ата, 1981. - С. 27 – 73.

4. К юбилею Евгения Петровича Михаэлиса (1841-1913) // Декабристы и политические ссыльные Восточного Казахстана: Рек. указ. лит. - Усть-Каменогорск, 1991. - С. 9 -13.

5. Национальная энциклопедия «Казахстан». Т.4. / Гл. ред. Б. Аяган. - Алматы: Главная редакция «Қазақ энциклопедиясы», 2007. - с. 418.

Өскемен қалалық еңбекшілер депутаттары кеңесінің Атқарушы комитетінің 1945 жылғы 16 тамыздағы шешімімен Соляная көшесі Е.П. Михаэлис атындағы көше болып өзгертілді, сондай-ақ Е.П. Михаэлис зиратына құлпытас орнату және Абай шығармашылығына үлкен әсерін тигізген адам ретінде тұрған үйіне мемориалдық тақта орнату туралы шешім қабылданды.
1995 жылдан бастап Өскемен қаласының Юбилейная көшесіне Е. Михаэлис есімі берілді.