«Фотосурет - бұл бос уақыт емес, фотосурет - бұл ғылым, өнер, уақыттың дәлелі» (Д.П. Багаевтың күнделігінен).

ХХ ғасырдың басындағы қазақтардың күнделікті өміріндегі бірегей фотосуреттерді осы Ресейдің тумасы жасаған және тарихи мұра үшін сақтаған. Дмитрий Багаев жас кезінде Павлодарға қоныс аударып, ғылыми экспедициялармен облыстың барлық өңірлерін аралап, оның негізгі зерттеушісі, өлкетану мен өлкетану мұражайының негізін қалаушы болды. Багаевтың фотосуреттерінде оның Павлодарда өмір сүрген жылдарында өткен барлық маңызды оқиғалар қамтылған. Оның ішінде революция, ашаршылық, ұжымдастыру, Ұлы Отан соғысы, тың эпопеясы бар.

«Багаев - Павлодардың фотосурет өнерінің негізін қалаушы. Ол қазақ халқының күнделікті өмірінің шындығын, оның жан дүниесін, әдет-ғұрпын, шексіз дала мен әсем табиғатын бейнелеген. Оның фотосуреттерінде тарих қана емес, уақытты объективті бағалау да бар. Дмитрий Поликарпович - бұл ерекше тұлға» (Д.П. Багаевтың музей-үйінің директоры Талғат Адамов).

Өміріндегі Қазақстанмен, қазақ халқымен байланысты бірегей оқиғалары

Багаев өздігінен, жаяу және атпен жүріп, біздің өлкенің барлық жерлерінде болды. Орыс географиялық қоғамының Батыс Сібір филиалының мүшесі болды.

Суретші Д.П.Багаев өзінің күнделіктерінде: «Біздің көз алдымызда қазақтардың ерекше көшпелі өмір салты мәңгілікке кетті ...» - деп жазды.

Шығармашылық мұрасы

1. Багаевтың «По этапу», «Женщина у очага», «Меновое поле», «Кочуют», “Думы матери у колыбели», «Алтыбакан» фотосуреттерін әлемдік фотосуреттер мұрасы деп атайды.

2. 1907 жылғы «По этапу» түсірілімі - Павлодар қаласының шетінде қаруланған конвой тұтқындар тобын басқарып келеді.

3. «Екібастұздағы жұмысшы қазақ», «Шаруа әйелдер» суреттері «Кеңес Одағы» журналында орыс және ағылшын тілдерінде бүкіл әлемге тарады.

4. 1939 жылы «Өнер» баспасы «Қазақтың ұлттық ою-өрнегі» түсті альбом шығарды. Онда ұлттық ою-өрнектер, кестелер, сондай-ақ Баянауыл ауданында жиналған көшпелі ыдыс-аяқтардың суреттері болды.

1911 жылдан бастап Багаев бүкілресейлік фотокөрмелерге қатысып келді. 1913 жылы Бүкілресейлік көркем фотосуреттер байқауында сол кездегі ең жоғарғы сыйлық - Гран-приге ие болды.

Д.Багаевтың «ХХ ғасырдың басындағы қазақ халқының өмірі мен тұрмысы» жинағын сарапшылар «тарихтың баға жетпес дәлелі» деп атайды. Өмірінің соңына дейін ол өңірдің бас өлкетанушысы болды. 1912 жылы ол мүше болған Мәскеу Фишер қоғамы Багаевтың фотосуреттері бар открыткалар шығарды. Палеонтологиялық және этнографиялық экспедицияларға қатысты. Оның фотосуреттерінде «Гусиный перелет» қазба жұмыстарының ағымы бейнеленген. 1929 жылы «Гусиный перелет» жұмыстарынан табылған барлық заттар Мәскеуге жеткізілді, бірақ Багаевтың арқасында Павлодарда жылқының толық қаңқасы, гиппарион, мүйізтұмсық хилоротерияның бас сүйегі, бөкендердің фрагменттері, жираф, жыра, түйеқұстар және басқа да ежелгі жануарлар қаңқаларының бөлшектері қалды.

Багаевтың күнделіктерінен: «... мен хронологиялық тәртіппен таңдалған Павлодар өлкесінің тарихы туралы материалдар жинадым, олар ежелгі кезеңнен бастап Қазан төңкерісіне дейінгі барлық кезеңдерді қамтиды. Бұл материалдар тұтас қолжазбаны құрайды ...».

1. Дмитрий Багаев: летописец Павлодарского Прииртышья / авт.- сост.: В.Д.Болтина, Т.Е.Покидаева, Л.В.Шевелева - Павлодар, 2017- 740 с.

2. Багаев Дмитрий Поликарпович (1884-1958) // Наши знатные земляки. - Павлодар, 1971. - С. 31

3. Артамонова Л. Памяти фотографа и краеведа // Звезда Прииртышья. - 2002. - 7 сент. - С. 6

4. Баяндина К. «Машина времени» Д.Багаева // Звезда Прииртышья. - 2003. - 3 июля. - С. 14

5. Болтина В. Бесценное наследие фотохудожника // Звезда Прииртышья. - 1998. - 19 дек. - С. 1, 7

6. Галкина Г. Фотография длиною в жизнь: [О Д.П. Багаеве] / Г. Галкина // Новое поколение. - 2004. - 13 февр. - С. 15

7. Григорьева Ольга. День памяти Багаева. //Звезда Прииртышья. - 2007. - 31 июля. - С. 12

8. Гумарова Н. Жизнь яркая, как пламя //Трибуна. - 2002. - 19 окт. - С. 5

9. Ибрагимова Г. На службе истории. //Звезда Прииртышья. - 2001. - 13 сент. - С. 818. Соколкин Э. Династия Багаевых. //Звезда Прииртышья. -1999. - 5 авг. - С. 16

10. Шевченко С. Остановленные мгновения // Простор. - 1979. - №10. - С. 106 - 111

11. Соколкина Л. Архив династии Багаевых / Л. Соколкина // Звезда Прииртышья. - 2004. - 11 сент. - С. 8.

12. Соколкина Л. Архив династии Багаевых / Л.Соколкина // Звезда Прииртышья. - 2004. - 11 сент. - С. 8

13. «Фотография длиною в жизнь»: [О жизни и творчестве фотографа и краеведа Павлодарской области Дмитрия Поликарповича Багаева (1884-1958)]: Телевизионный фильм: [Электронное изд.] / Авт. А.Васильев; режиссер Р.Копеев; Идея фильма А.Пархоменко. - Павлодар, 2003.

• 1990 жылы Дмитрий Поликарпович жұмыс істеген облыстық тарихи-өлкетану мұражайы орналасқан ғимараттардың біріне мемориалдық тақта орнатылды;

• 1991 жылы Павлодар қаласының көшесіне Д.П.Багаев аты берілді;

• 2001 жылы Павлодар қаласында Ленин көшесінде. Д.П.Багаевтың мұражай үйі ашылды;

• 2001 жылы бюст орнатылды;

• Дмитрий Поликарповичтің туған күніне орай жыл сайын Багаев оқулары өткізіледі;

1. «Фотограф Дмитрий Багаев (1884-1958)» деректі фильмі (фильм «Летописец» 1990 ж.). https://youtu.be/8cZriBkDd4E.

• 2014 жылы фотосуретшінің 130 жылдығы аталып өтті.