Қазақстан халқы Ассамблеясы

413

Зенченко Геннадий Иванович

Өмір жылдары: (1937-2016 жж.)

    Ауыл шаруашылығының көрнекті ұйымдастырушысы, Солтүстік Қазақстан облысының әлеуметтік-экономикалық дамуына зор үлес қосқан республиканың ең озық экономикасының негізін салушы, Қазақстан Республикасы Жоғарғы Кеңесінің 12-ші шақырылымының депутаты. Еліміздің ең жоғары марапаты «Қазақстандық Еңбек Ері» иегерлерінің бірі, Алтын жұлдыз ерекше белгісімен және Отан орденімен марапатталды. Ол қазақ жерінің патриоты болды және қазақ тілі мен мәдениетін сүйді.

    Геннадий Иванович 1937 жылы 4 мамырда Солтүстік Қазақстан облысы Шал ақын ауданының «Приишимский» кеңшарында дүниеге келген. Ол талантты аграршы, агроөнеркәсіптік кешеннің дамуындағы жаңашыл, Қазақстанның ауылшаруашылық өндірісінің көрнекті ұйымдастырушысы ретінде танымал. Петропавл ауылшаруашылығын механикаландыру техникумын, содан кейін 1973 жылы - Петропавл педагогикалық институтын бітірген.

    Еңбек қызметін Зенченко Г.И. 1955 жылы қарапайым ферма қызметкері болып бастады. 1959-1962 жж. Кеңес Армиясы қатарында болды.1962 жылы ол бұрынғы кәсіптік кәсібіне оралып, Кеңес (қазіргі Аққайың) ауданындағы Ленин совхозында электр монтеры болып жұмысқа орналасты, ол бір уақытта мұнай базасының бастығы және МТС бастығы болды. Содан кейін 1962 - 1973 жылдары «Ленинский» совхозының бас инженері, одан кейін «Казсельхозтехника» кеңестік облыстық бірлестігінің менеджері болып жұмыс істеді.

    1973-1976 жж. Г.И.Зенченко басқарушылық жұмысқа тағайындалды. Совет аудандық атқару комитеті төрағасының орынбасары болып тағайындалды. 1976 жылы ол Бескөл (қазіргі Қызылжар) ауданының «Новоникольский» кеңшарының бастығы болды.

    Г.И. Зенченко ХХ ғасырдың тоқсаныншы жылдарындағы ауыр экономикалық дағдарыс кезінде кеңшар экономикасының өндірістік базасын сақтай алды, оны «Зенченко и К» серіктестігі етіп өзгертті. Ол жалынды іскер басшы ретінде жағдайды бірден бағалап, сүт фермасын дамытудың республикалық жобасын іске асыруға бастамашы болды. Г.И.Зенченко шаруашылығында 2012 жылы тек 6 мыңнан астам ірі қара өсіріліп, 800 бас гомитин-фриз тұқымына арналған сүт кешенінің бірегей инновациялық жобасы жүзеге асырылды. Ол құрғақ сүт өндіретін заманауи технологиялық желіні енгізе алды.

    Оның егістігінде гектарынан 25 центнерден астық жиналды. Оның қауіпсіздігін 320 мың тонна астыққа арналған ең қуатты кептіру қондырғылары мен 2011 жылы пайдалануға берілген шағын элеватор қамтамасыз етті. Бидай өз диірмендерінде, нан – өз наубайханасында өңделіп, жақын ауылдардағы дүкендер желісінде сатылды. 1990 жылдардан бастап Г.И.Зенченко басқарған совхоз картопты голландиялық технология бойынша өсірумен айналысады, сондықтан оның суармалы учаскелеріндегі өнімділігі гектарына 300 центнерге жетті.

    Сүт шаруашылығы «Зенченко и К» серіктестігінің маңызды бағыттарының бірі болды. Ол мың сиырға арналған екі ірі ферманы және бірегей «Карусель» сауып-сүю қондырғысын қамтитын заманауи сүт кешенін салды. Ол сатып алған сиырлар жоғары өнімді болып, жылына 6-8 мың литр сүт беретін.

    Ол құрған ферманың өзіндік сүт зауыты бар, онда Петропавлда, Нұр-Сұлтанда және басқа қалаларда үлкен сұранысқа ие 40-қа дейін өнім шығарылады. Шаруашылықтың орталық фермасында өз электр энергиясын өндіруге арналған екі жел қондырғысы орнатылды.

    Г.И. қайырымдылық жұмыстарына және әлеуметтік саланы дамытуға көп көңіл аударды. Сонымен, 30 жылға жуық уақыт ол Петропавлдағы жетім балаларға арналған мектеп-интернаттың демеушісі болды. Соңғы мектеп қоңырауында 9-11 сынып түлектеріне ақшалай сыйақы берілді, оқушылардың оқуы мен материалдық қамтамасыз ету үшін ақы төленді.

    Оның басшылығымен жыл сайын қаңтардың басында жетім балалар Новоникольское ауылына күні бойы әкелініп, оларға шай беріліп, түрлі ойын-сауық шаралары ұйымдастырылатын, өндірістік және спорттық орындарға экскурсиялар өткізілді.

    Демалыс кезінде мектеп-интернат тәрбиеленушілері «Зенченко» шаруа қожалығы маусымға дайындық жұмыстарына қатысып, құрылыс материалдары мен азық-түлік бөлетін лагерде демалатын.

    11-сыныпты аяқтағаннан кейін, Петропавлдағы мектеп-интернатының жетім балалары Г.И.Зенченкомен байланысын үзбеді: ол жетімдерге жұмысқа орналасуға, баспана алуға көмектесті және үйлену тойына жас жұбайларға сый-сияпат жасады. «Зенченко и Компания» негізгі кәсіпорны ретінде жыл сайын Петропавл жасөспірімдер үйіне, «Асыл-Ана» мүгедектер қоғамына және Ажар Новоникольск балалар бақшасына қайырымдылық көмек көрсететіні белгілі. Олар сондай-ақ спорттық-мәдени шараларға, аудан мен облыстағы бірқатар мектептерді жөндеуге арналған құрылыс материалдарына қаражат алды.

    Зенченко Г.И. ауылдық жерлерде мәдениет пен спортты дамытуға арналған, Новоникольское, Ленинское ауылдарындағы мәдениет үйлеріне жөндеу жұмыстарын жүргізді, концерттік костюмдер, музыкалық аспаптар мен құрал-жабдықтарды тігуге және сатып алуға қомақты қаражат бөлді. Сондай-ақ сатып алынды: спорттық формалар, инвентарь, іссапар ақысы, спорт командаларының спорттың әр түрінен жарыстарға қатысуы үшін көлік.

    Зенченконың агробизнестегі жетістіктерінің сыры - оның отбасылық қолөнерді ұстануы, мемлекетпен жақсы қатынасы, адами капиталды дамытуға баса назар аударуы. Ол туған жері үшін әрдайым жүрегімен және жанымен алаңдап, оның әл-ауқатына қамқор болған. Ол озық ферма құрды, туған ауылын дамытты.

    Зенченко Г.И. 2010 жылы шыққан әкесіне арналған «Чтоб и внукам шла связующая нить...» кітабының авторы.

    Ауыл шаруашылығы өндірісіндегі жоғары жетістіктері үшін Қазақстан Республикасы Президентінің 2008 жылғы 25 желтоқсандағы Жарлығымен Зенченко Г.И. «Қазақстандық Еңбек Ері» атағына ие болды. Ол екі Отан, Еңбек Қызыл Ту, Құрмет Белгісі және басқа ордендермен марапатталды.

    Облыстық мәслихаттың шешімімен 200 жылы оған «Солтүстік Қазақстан облысының Құрметті азаматы» атағы берілді.

    Ол 1 дәрежелі «Еңбек ерлігі үшін» алтын медальмен, «Республикаға сіңірген қызметі үшін» және «Алтын барыс» төсбелгілерімен марапатталды.

    1. Зенченко Геннадий Иванович // Северо-Казахстанская область. Энциклопедия. - Издание 2-е, дополненное. - Алматы: Арыс, 2006. - С. 283. - 672 с.

    2. Тогайбаев Б. Серьезный молочник. https://expertonline.kz/a15983/

    3. «Книга памяти» Ассамблеи народа Казахстана Костанайской области. https://ne-np.facebook.com/groups/1516737761743533/permalink/

    2934504096633552/

    4. Казахстан: национальная энциклопедия: в 5 т. / гл. ред. Б. Аяган. - Алматы, 2006. - Т. 1. - 560 с.

    Қазақстан Республикасының тұңғыш Президенті Н.Ә.Назарбаев ол туралы былай деп жазды: «Геннадий Иванович өзінің еңбек өмірінің көп жылын ауыл шаруашылығына арнап, елдің әлеуметтік-экономикалық дамуына үлкен үлес қосты. Ол әрқашан таңғажайып адами қасиеттерімен, жоғары кәсібилігімен, бай практикалық тәжірибесімен және таңдаған жұмысына деген адалдығымен ерекшеленді. Оның сіңірген еңбегі «Қазақстан Еңбек Ері» жоғары атағымен және басқа да мемлекеттік марапаттармен белгіленді. Геннадий Зенченконың жарқын бейнесі оны білгендердің жүрегінде сақталады».

Кейін қарай